Wat is narcisme?
Ik praat over de narcist in de hij-vorm maar narcisme komt ook onder vrouwen voor, dus de "hij" kan net zo goed als "zij" gelezen worden. In elke mogelijke relatie kan je met narcisme te maken hebben: partner-, familie-, ouder-, werk-, of vriendenrelatie. Ik spreek op deze site vooral over de destructieve spiraal van narcisme in liefdesrelaties.
Wat is een narcistische persoonlijkheidsstoornis?
Heel belangrijk is om een onderscheid te maken tussen gezond en ongezond narcisme. Iedereen kent gezond narcisme. Gezond narcisme helpt je om een gevoel van minderwaardigheid te vermijden en je gemotiveerd te houden; dat is iets positiefs, het is functioneel. Bij narcisme als stoornis of ziekelijk narcisme is het de ongezonde liefde voor jezelf die gaat overheersen en die, volgens de mythe van Narcissus, zelfs uiteindelijk fataal is. Hoewel narcisme meestal niet fataal is voor de narcist zelf, kan het ziekelijke narcisme wel zeer destructief zijn voor alles en iedereen eromheen.
Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis hebben een groot gebrek aan empathie of medeleven. Werkelijk alles draait om henzelf. Gek genoeg denkt de buitenwereld vaak dat narcisten buitengewoon warme en zeer empathische personen zijn. Het zijn echter meesteracteurs die hebben geleerd mensen goed te observeren en perfect te reageren. Ze vullen verwachtingen en behoeften van anderen in, niet omdat ze dat willen of voelen, maar omdat ze weten wat het effect van dat gebaar zal zijn: bewonderd worden.
Hoe ziet het leven met een narcist eruit?
Narcisten zijn vaak heel charmante en welbespraakte personen die op deze manier langzaam steeds meer macht verzamelen. Ze toveren je om tot een echte prinses, ze laten je denken dat je de wereld aankan… maar enkel met hen als grote beschermer. Hun liefde lijkt volmaakt en onvoorwaardelijk.
‘In vergelijking met hem kan jij enkel minder perfect zijn’, zo begin je langzaam maar zeker te denken. Dan komen de eerste scheurtjes. De mooie momenten worden minder. Hij begint je te negeren, te vernederen, af te snijden van je omgeving en soms zelfs te slaan. En tussendoor ben je weer de prinses. Hij doet het voor je eigen goed, hij wil je sterker maken, beschermen tegen de buitenwereld. Je hebt je intussen zo aangepast aan hem dat het heel logisch lijkt wat hij zegt en doet. Je twijfelt nooit aan hem, wel aan jezelf en denkt vaak dat je de zwakkere bent.
En bovenal wil je terug naar die oh zo mooie momenten. Je past je dus nog meer aan in de hoop dat het dan weer wordt zoals toen. Je wordt blind voor de werkelijkheid. Ergens voel je wel dat er iets grondig fout is, maar het is zo verwarrend. Je denkt vooral dat de fout bij jezelf ligt.
En ze leefden nog lang en gelukkig?
Een narcist heeft zich compleet afgesloten van zijn gevoelsleven en kan enkel in een relatie overleven waarin hij bewonderd en verafgood wordt. Een gelijkwaardige relatie is dus compleet onmogelijk. De narcist bepaalt de regels. Jij past je aan. Niet anders. Zolang deze balans blijft bestaan kan de relatie overleven. Een gelukkige relatie kan het echter nooit worden, want jullie houden beiden maar van één persoon: van hem.
Hoe kan je eruit stappen?
Weggaan van een narcist is behoorlijk moeilijk, omdat je naar hem opkijkt en een deel van jezelf helemaal niet wilt vertrekken. Net als drugs. Je weet dat het slecht is, maar toch kan je niet zonder. Het voelde zo goed in het begin… Daarom is er maar één manier die werkt: afkicken. Als je die keuze maakt, dien je je goed te laten begeleiden, want omdat je zelf zo diep zit en zij meester-manipulators zijn, zullen ze er alles aan doen jou in hun macht te houden. Wanneer je door het narcistisch misbruik nog maar een schim van jezelf bent (gewichtsverlies, niet meer weten wie je bent,..) is de kans reëel dat de narcist hier plezier in zal vinden en je zal laten vallen als een baksteen na alles wat je voor hem hebt gedaan.
Narcisten willen vooral de controle over jou houden en daarvoor gebruiken ze alle tools: af en toe nog aandacht geven, wenen, smeken, agressie, aanwakkeren van schuldgevoel,... De buitenwereld begrijpt je ook niet want je verhaal is onsamenhangend, je lijkt wel gek. Naar de buitenwereld ben jij vaak de emotionele, labiele persoon en is de narcist de stabiele, verstandige persoon die alles aankan.
Kan je herstellen van narcistisch misbruik?
Ja! Gelukkig wel, al is het niet de meest eenvoudige weg. Je zal jezelf moeten herontdekken. Begrijpen en aanvaarden wat er gebeurd is en dan voorzichtig in de spiegel kijken om te onderzoeken waarom dit gebeurd is. Wat je te leren hebt. Hoe lastig het ook is, het is de moeite waard.
Durf te voelen. Durf te leven. Durf te kiezen.
Voor JE-ZELF!
Ontdek hier of je te maken hebt met narcisme in je omgeving.